Amac

Amaç ve Kapsam

Amaç

Bilim ve teknolojinin hızla geliştiği günümüzde, ülkeler bu gelişmelere ayak uydurabilen, araştıran, sorgulayan, 21. yüzyıl becerilerine sahip üretken bireyler yetiştirmeyi hedeflemektedir. Bu nedenle son yıllarda Fen, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik alanlarının disiplinler arası yaklaşımla ele alınmasını içeren ve teorik bilginin uygulama ve ürüne dönüştürülmesine olanak tanıyan STEM eğitimi dünya çapında önemsenmektedir(National Research Council [NRC], 2012; Cooper ve Heaverlo, 2013; Corlu, Capraro ve Capraro, 2014). 21. yüzyıl teknoloji çağında yüksek potansiyele sahip üretken bireylerin birçok alanda yeterli bilgi birikimine sahip olmanın yanında özellikle mühendislik alanında yetkin olmaları oldukça önemlidir. STEM eğitimi farklı alanların oluşturduğu disiplinler arası bir yaklaşım olmakla birlikte esas vurgulanan noktanın teknoloji ve mühendislik olduğunu söylemek mümkündür. STEM disiplinlerinin entegrasyonu mühendislik tasarım çerçevesinde gerçekleştirilebilir. Mühendislik tasarım süreci; temel mühendislik bilgi ve becerileri ile fen ve matematik prensiplerinin kullanımını gerekli kıldığı için bu entegrasyonu doğal olarak sağlamaktadır (Householder ve Hailey, 2012; NAE ve NRC, 2009). Bu süreçte fen bilimlerinin matematik, teknoloji ve mühendislikle bütünleştirilmesi ve problemlere disiplinler arası bakış açısıyla yaklaşım, öğrencileri buluş ve inovasyon yapabilme seviyesine ulaştırarak edinilen bilgi ve becerilerin ürüne dönüşmesini sağlayacaktır.

Entegre STEM eğitimi, öğrencilerin yaratıcılık, problem çözme, eleştirel düşünme gibi 21.yüzyıl becerilerini kazanarak gerçek dünya problemlerine disiplinler arası yaklaşımlarla çözüm bulma çabası olarak değerlendirilmektedir (Bybee, 2010; Stohlmann, Moore, Roehrig ve McClelland, 2011). Bu bağlamda probleme dayalı öğrenme, proje tabanlı öğrenme ve sorgulamaya dayalı öğrenme gibi gerçek yaşam problemlerini çözmeye odaklanan öğrenci merkezli yaklaşımlar entegre STEM eğitiminin misyonu ile örtüşmektedir (Bransford, Vye ve Bateman, 2002; Smith, Douglas ve Cox, 2009; Mustafa, Ismail, Tasir ve Said, 2016). Öte yandan STEM eğitimi yaklaşımın eğitimle ilgili mevcut unsurları (okul, öğretmen, müfredat, ölçme-değerlendirme yaklaşımları, öğretmen yetiştirme programları vb.) yeniden yapılandırmayı gerekli kılması uygulanabilirliği önünde büyük bir engel olarak görülmektedir. Bugünlerde birçok gelişmiş ülkede STEM eğitiminin gerektirdiği bu değişimler gerçekleştirilmeye başlanmıştır. Ülkemizde de gerek akademik anlamda gerekse eğitim politikası anlamında bazı çalışmalar başlamış 2017 Fen Bilimleri Öğretim Programında Fen ve Mühendislik Uygulamaları adı altında yer alması planlanmıştır (Akgündüz vd., 2015; MEB, 2017). Bu bağlamda gerçekleştirilecek proje ile öğretmen adaylarının STEM eğitimi entegrasyonu kapsamında uygulamalı etkinliklerle tanıştırılmaları, bu yaklaşıma yönelik özgün uygulamalar geliştirme ve bunları uygulayabilme yeterlikleri kazanmaları amaçlanmıştır. Böylece proje etkinlikleri ile öğretmen adaylarında STEM eğitimine yönelik olumlu tutum geliştirmek, mühendislik ve tasarım becerileri kazandırmak ve bu tür uygulamalar hakkında farkındalık kazandırmak hedeflenmektedir.

Etkinliğin Kapsamı

STEM eğitimi, yenilik, yaratıcılık, eleştirel düşünme ve problem çözme bakış açısıyla kültürün şekillenmesinde ve ekonomik kalkınmada önemli rol oynamaktadır (Cooper ve Heaverlo, 2013). Ülkemizin bilimsel araştırma ve teknolojik gelişme kapasitesini, sosyal ve ekonomik kalkınmasını ve rekabet gücünü arttırması için öğrencilerin bu tür uygulamaları deneyimlemeleri önemlidir. Bu uygulamalar, öğrencilerin mühendislik ve bilim arasındaki bağlantıyı kurmalarına, disiplinler arası etkileşimi anlamalarına ve öğrendiklerini yaşantısal hale getirerek dünya görüşlerinin gelişmesine yardımcı olmaktadır (MEB 2017). Şüphesiz STEM eğitiminin başarıyla entegrasyonunda öğretmen etkinliği son derece önemlidir. Bu nedenle, öğretmen adaylarının hizmet-öncesi eğitimlerinde entegre STEM eğitimine yönelik çalışmalar önem arz etmektedir.

Ülkemizde son yıllarda öğretmen adaylarına yönelik STEM eğitimi konusunda proje, seminer ve etkinlikler düzenlenmektedir. Bu proje çalışmasında mevcut etkinliklerden farklı olarak fen bilimleri öğrenme ortamlarında tasarım temelli öğrenme, probleme dayalı öğrenme, proje tabanlı öğrenme ve sorgulamaya dayalı öğrenme yoluyla STEM eğitiminin entegrasyonu üzerine yoğunlaşılacaktır. Ayrıca proje etkinlikleri, her öğrencinin kolaylıkla ulaşıp temin edebileceği basit ve geri dönüştürülebilir araç-gereçlerle gerçekleştirilecektir. Bu durum öğretmen adaylarının mesleki yaşantılarında bu tür uygulamaları gerçekleştirebilmeleri anlamında önemlidir.

Etkinlik kapsamında öncelikle kuramdan uygulamaya STEM eğitimi, 21. yüzyıl becerileri, çocuklar için mühendislik eğitiminin önemi ve mühendislik tasarım süreci tartışılacaktır. Daha sonra tasarım temelli öğrenme, probleme dayalı öğrenme, proje tabanlı öğrenme ve sorgulamaya dayalı öğrenme yoluyla STEM eğitiminin entegrasyonu tartışılarak uygulama örnekleri gerçekleştirilecektir. Bu örnekler fen bilimleri öğretim programı ile uyumludur. Ayrıca tasarım sürecinde modelleme olarak simülasyonların kullanımı ve ürün pazarlamada reklam ve stant oluşturma üzerine uygulamalı etkinlikler yapılacaktır.

Katılımcılar internet sitesi üzerinden ve şahsen etkinliğe katılmak üzere başvuranlar arasından katılımcı seçim kriterleri dikkate alınarak belirlenecektir. Projenin yaygınlaştırılması adına mümkün olduğu kadar farklı üniversiteden katılımcı seçilecek ve her üniversiteye en fazla iki kontenjan tanınacaktır. Etkinlikler Kırıkkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi bünyesinde yer alan, akıllı tahta ve ses siteminin bulunduğu akıllı sınıflarda gerçekleştirilecektir. Ayrıca gerektiğinde fakültede yer alan bilgisayar laboratuvarları ve Fen ve Teknoloji laboratuvarlarından yararlanılacaktır. Katılımcılar, toplamda 48 ders saati olarak planlanan eğitim süresince, 7 farklı üniversitede görev yapan ve her biri kendi alanlarında uzman veya yeterli donanıma sahip 10 öğretim üyesinin deneyimlerinden yararlanma fırsatı yakalayacaklardır.

Etkinliğin yaygın etkisinin artırılması adına, katılımcılarla proje web sayfası ve facebook kanalları aracılığıyla bilgi belge paylaşımı yapılacaktır. Bu kapsamda etkinlik kitapçığı, etkinliklerden çıkacak ürünler ve bazı uygulamalara ait video görüntüleri paylaşılacaktır. Katılımcılardan bu tür etkinlikleri kullanmaları ve benzer etkinlikleri geliştirip proje facebook sayfasında deneyimleriyle birlikte paylaşmaları istenecektir. Ayrıca öntes-sontest şeklinde uygulanacak “STEM Farkındalık Ölçeği” (Buyruk ve Korkmaz, 2014) ve “Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu” aracılıyla elde edilen veriler değerlendirilerek fen eğitimine katkı anlamında bilimsel makaleye dönüştürülecektir.

Diğer Bilgiler

Proje yürütücüsü Prof. Dr. Uğur SARI; TÜBİTAK 2229 kodlu “Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarına Yönelik Teknoloji Destekli İnteraktif Öğretim Etkinliklerinin Geliştirilmesi ve Sorgulayıcı Öğrenme Ortamlarına Uyarlanması” ve “Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi Temelli Sorgulayıcı Öğretim Becerilerinin Geliştirilmesi” isimli projelerin yürütücülüğüne yapmıştır. Ayrıca proje konusuyla doğrudan ilişkili olarak Prof. Dr. Uğur SARI’nın danışmanlığında; ortaokul öğrencilerine yönelik ”Probleme Dayalı Öğrenme Ortamında STEM Eğitiminin Tutum, Kariyer Algı ve Meslek İlgisine Etkisi” isimli ve fen bilgisi öğretmen adaylarına yönelik “Simulasyon Tabanlı Sorgulayıcı Öğrenme Ortamında STEM Eğitimi” isimli tez çalışmalarının uygulamaları tamamlanmış ve tezler hazırlanarak bitirme aşamasına gelinmiştir. Bu çalışmalardan birisi makale olarak yayınlanmış diğeri ise makale yazım aşamasındadır.

Proje yürütücüsü, düzenleme kurulu üyeleri ve eğitmenler daha önce çeşitli BAP, TUBITAK ve AB projelerinde görev almışlardır. Proje personelinin çoğunluğu fen eğitimi alanından olmak üzere mühendislik ve pazarlama alanlarında uzman veya bu alanlarda çalışan öğretim üyelerinden oluşmakta ve her eğitmen kendi uzmanlık alanı veya çalışma alanı doğrultusunda etkinliklerde görev almıştır. Ayrıca proje eğitmenlerinin birçoğunun STEM eğitimiyle doğrudan ilişkili, doktora tezi, bilimsel makale, bildiri ve benzer proje görevleri mevcuttur. Bu durum proje personelinin tamamının eğitim alanında deneyimli olduğunun göstergesidir ve projenin uygulanabilirliğini arttırmaktadır.

Etkinlik Düzenleme Kurulu Üyelerinin her birinin etkinliğin yürütülmesindeki görev, yetki ve sorumlulukları aşağıda açıklanmıştır:
1- Etkinliğin gerçekleştirileceği öğrenme ortamının hazırlanması, gerekli donanım, araç-gereç ve malzemelerin sağlanması, proje web sayfası ve proje sosyal medya kanallarının (mail grubu ve proje facebook sayfası) hazırlanması, etkinlik bütçesinin oluşturulması, sonuç raporu ve basın bülteninin oluşturulmasından Proje koordinatörü Prof. Dr. Uğur SARI sorumludur.
2- Etkinlik programının hazırlanması, amaç, kapsam, tarih ve süre konularının kararlaştırılması, planlanan etkinliklerin sıralanması ve bu etkinliklerin bilimsel yönden uygulanabilirliğinin değerlendirilmesinde Düzenleme Kurulu üyelerinin tamamı görevlidir.
3- Proje süresince düzenlenen tüm etkinliklerin sonunda öğrenilenlerin pekiştirilmesi için tüm katılımcılarla değerlendirme görüşmeleri yapmakla; Prof. Dr. Havva YAMAK, Prof. Dr. Orhan KARAMUSTAFAOĞLU ve Yrd. Doç. Dr. Esra Bozkurt ALTAN görevlidir.
4- Etkinlikle ilgili duyuruları yapmak ve bu amaç için online veri giriş sistemini kurmak, izlemek ve kesin katılımcı seçilen adaylarla iletişim kurmakla Yrd. Doç.Dr. Harun ÇELİK ve Yrd. Doç. Dr. Adem TAŞDEMİR görevlidir.
5- Proje bitiminde yaygın etkiyi arttırmak adına web sitesi üzerinden yapılacak iletişim, bilgi ve belge paylaşımı takibinden ise tüm Düzenleme Kurulu üyeleri sorumludur.